1975
Hemelvaartsdag.
Normaal maakt, in pakken van het Leger Des Heils, zijn live-debuut op het Lochemse popfestival en de Nederlandse rock (& roll) heeft er een kleurrijk fenomeen bij. De band bestaat aanvankelijk uit drummer Jan Manschot, bassist Willem van Dijk, gitarist Jan Kolkman en zanger/gitarist Bennie Jolink. Willem ter Horst is de vervanger van Van Dijk. Ferdi Joly (Zieuwent, 1949) treedt aan als gitarist en is in de beginperiode van Normaal met Jolink verantwoordelijk voor de composities. Op het repertoire van Normaal staan aangepaste composities van Rolling Stones, Hank Williams en Chuck Berry. Veelzeggende titels van nummers: Het Is Kloten Hier, Oerend Hard, Høken en Drieterije Blues. Jolink zingt in Achterhoeks dialect, omdat hij in deze taal zijn gevoelens het best onder woorden kan brengen. Uit Klare taal: 15 Jaar Nederlandstalige Rock (Erik van den Berg e.a. Groningen, 1994 p.15): "Dialect, dat was tot dan toe altijd de accordeon, met Driekusman ern Klumkes Klepperen. Maar wij waren een op blues georiënteerde rockband die godverdomme in het Achterhoeks zong! Ik kan niet beschrijven wat er door het publiek (in Lochem, red.) heenging toen ik, na een bluesintro, 'Ik zat laatst te drieten op de plee', begon te zingen." Van meet af aan laat Normaal er geen twijfel over bestaan dat de band het hart voor op de tong heeft liggen. Jolink zegt, in teksten en interviews, waar het volgens hem op staat. Hij schrikt ook niet terug voor clichés. Vrouwen, feesten en drank zijn vaak terugkomende fenomenen in zijn teksten. Recht voor de raap klinkt de rock & roll-ode van Normaal aan het plattelandsleven. De identificatie van de plattelandsjeugd met het soms chargerende Normaal is groot. Normaal propageert het Achterhoekse zelfbewustzijn en weet het Achterhoeks te verrijken met nieuwe Normaal-termen als høken (ruig doen), brekken, daldeejen en angoan (lol maken). De tournees van Normaal heten veldtochten. Het repertoire is, zoals de Twentse journalist Dolf Ruesink het typeert, opgetrokken uit Britse rhythm & blues (in het spoor van Rolling Stones en Pretty Things) en Achterhoekse folklore, die sterke verwantschap heeft met Duitse hoempa. Ruesink (co-auteur van het boek Wat Is Normaal?): 'Feestmuziek in rock & roll-bezetting.' Ook cajun blijkt een belangrijke inspiratiebron.
1976
Met Peter Koelewijn als producer neemt Normaal haar eerste single op. Hels As 'N Jagdhond.
1977
Door middel van stunts, veelal bedacht door manager Joost Carlier, en een geslaagde videoclip van Oerend Hard weet Normaal veel aandacht te genereren. Oerend Hard is in de lente de eerste grote hit van de Achterhoekers. Vele zullen volgen. In augustus hebben de Normaal-muzikanten de beroepsstatus. Kop uit een krantenartikel: 'Normaal is geen groep, maar een levenshouding'. Subkop: 'Wij zijn boerenhufters uit de Achterhoek en geen gladde stoepenboys uit de grote stad'. Het album Oerend Hard, in één keer opgenomen, schopt het bijna tot de album top 10. Normaal slaagt er in om de fans niet alleen middels muziek aan zich te verplichten. De boerenslimme groep weet ook door een aantal randverschijnselen mensen aan zich te binden. Eén daarvan is het Anhangerschap. Uitvloeisel van dit 'Normale lidmaatschap' is de Anhangerschapbode. In dit veredelde fanclubblad met een eigen 'sproake' komen aanvankelijk ook Achterhoekse items aan bod, maar richt zich vanaf 1978 specifiek op Normaal. In dit jaar telt het kwartaaltijdschrift tweeduizend 'abonnees'. Jolink (in Wat Is Normaal?) over de trouw van zijn als hokers bekende staande fans: 'Onze fanclub is zeldzaam trouw. Daar kunnen we bijna van leven. Al laat ik een scheet op een single, dan nog worden er 10.000 van verkocht.'
1978
Ojadasawa verschijnt, maar is, qua verkoopcijfers, aanzienlijk minder succesvol dan zijn voorganger. Een poging om de Engelse markt te veroveren mislukt, aangezien een tournee door Engeland wordt afgelast. Normaal verlaat uit onvrede met de door Johnny Hoes c.s. ontplooide activiteiten het Limburgse label Telstar. Hoes reageert op dit vertrek, tot ongenoegen van Normaal, met het uitbrengen van het album Het Allerbeste Van Normaal. Op tv is Normaal te zien in Wonderland (VARA). Normaal-anhangers kunnen zich van hun sportieve kant laten zien tijdens het eerste høkers-voetbaltoernooi in Wehl.
1979
Normaal tekent een contract bij WEA en is te zien in de film Andy, Bloed En Blond Haar. Alan Gascoigne treedt aan als vijfde groepslid. Hij krijgt van Buizen Beernd, Frederik Puntdroad, Wimke van Diene en Brekken Jan Schampschot de bijnaam Gaspiepe mee. De single Hendrik Haverkamp wordt een hit. Henk Wolters uit Hummelo personificeert Haverkamp op het podium. Ook zet Normaal striptease-danseressen in. Niet iedere magistraat ziet Normaal graag komen. De burgemeester van Hoogeveen verbiedt een optreden van de Achterhoekers in zijn plaats. Die laten het er niet bij zitten en kaarten de zaak aan bij Raad van State, die de band in het gelijk stelt.
1980
Frederik Puntdroad, met Jolink verantwoordelijk voor de composities, verlaat Normaal. Zijn nieuwe dialectband SSST sterft een zachte dood.
1981
De Duitse singer/songwriter Udo Lindenberg vertaalt teksten van Normaal. Drie keer brengt WEA een single uit in het land dat door Normaal weinig subtiel Mofrika wordt genoemd: Was War Gestern Los? ('81), Mama Wo Ist Mein Pils? ('82) en De bur is trumf ('84). Vanaf dit jaar schrijft Jolink alle liedjes samen met tekstschrijver Bennie Migchelbrink. Normaal heeft veel zaken in eigen hand. Dit jaar schaffen de Achterhoekers een pers aan voor het drukken van T-shirts. Normaal begrijpt goed hoe verstandig het is om de merchandising goed in orde te hebben. Het schept een band met de anhangers en legt de groep geen windeieren, gezien de hoeveelheid t-shirts die de fans in de loop der jaren showen tijdens optredens.
1982
Normaal treedt in het voetspoor van buitenlandse mega-acts door vanaf dit jaar zijn tournees alias veldtochten een naam te geven. De eerste is Deurdonderen. Later zullen o.a. Kiek Uut (1986) en Noar de kermis (1988) volgen. Gitarist Paul Kemper (20-10-53), die eerder een Normaal-aanbod af slaat, is de vervanger van Gascoigne. Deze laatste start White Heat. Bennie Migchelbrink levert teksten aan voor de Normaal-liedjes. Normaal treedt alsnog in Hoogeveen op, maar zal slechts met afgrijzen terugkijken op dit optreden aangezien na afloop ervan een steekpartij met dodelijke afloop plaatsvindt. Normaal Pilsener heet het eigen biermerk van Normaal, die in 1983 ook een kalender op de markt brengt. Manager Froeling bouwt Normaal uit tot een conglomeraat van bv's. Ruesink: 'In de periode 1982-1985 draait de machine op volle toeren. De jaarlijkse Veldtocht met 80 tot 120 optredens per seizoen, elpees, single's, cassettes, Buma/Stemrarechten en de merchandising (petjes, kleding, posters) brengen miljoenen binnen.'
1983
Start De Boer Is Troef-veldtocht. Als voorprogramma van Rod Stewart treedt Normaal aan in De Kuip te Rotterdam. Ook geen alledaagse optredens zijn de muziekfeesten die Normaal vergezeld laat gaan door topless boksshows. Voor hoofse handelingen moet je niet bij Normaal zijn.
1984
Het zal de musici een zorg zijn. Normaal is succesvol en een begrip. De band krijgt ook een gouden plaat voor De Boer Is Troef. Aan dit album werken Mickey Gee (gitaar) en Geraint Watkins (piano en accordeon) mee. De single Politiek, waarin Normaal zijn weinig positieve visie geeft op politici, wordt getroffen door een boycot van Frits Spits. De NOS-diskjockey noemt de succesvolle single een 'vorm van botte grappenmakerij'. Normaal neemt haar eigen opname-studio in gebruik.
1985
Steen Stoal En Sentiment wordt in de eigen studio opgenomen. Manschot raakt zwaargewond bij een motorongeluk. Nico Groen is zijn tijdelijke vervanger. Een van de opvallende Normaal-types heet Hendrik Haverkamp. Deze Achterhoeker debuteert dit jaar met de door Jolinkg geschreven single Haverkamptango.
Bron:
Tekst: Nationaal Popinstituut